Help, ze willen me (niet) helpen!
Psychisch welzijn is een hot topic, en terecht. De kinderen en jongeren met wie het jeugdwelzijnswerk aan de slag gaat groeien vaak op in een context die hen kwetsbaar maakt en kwetsbaar achterlaat. Dat omwille van een moeilijke thuissituatie, een vluchtverleden, armoede of racisme. Onze doelgroep voelt zich vaak niet goed in zijn vel of vertoont gedrag dat als ‘storend’ of ‘niet gezond’ wordt gezien. Dat zien we ook in onze werkingen.
We proberen de situatie van al die kinderen en jongeren te verbeteren door de maatschappij te veranderen. Dat doen we via politiserende trajecten en belangenbehartiging. Tegelijkertijd moeten we oog blijven hebben voor de kwetsuren die al die kinderen en jongeren hebben opgelopen en hen parten spelen in het dagelijkse leven. Hoe moeten we daar als jeugdwerker mee aan de slag?
Is het omdat wij een vertrouwensrelatie hebben dat we de taak van therapeut of mindfulnesscoach op ons moeten nemen?
“Het kruispuntdenken opent heel wat mogelijkheden voor de hulpverlener om de contexten zichtbaarder te maken en de hulpbronnen te versterken voor jongeren.”
Birsen Taspinar
Als we de wachtlijsten en het voor de gasten onbruikbaar aanbod bekijken, dan zegt ons gevoel soms “ja”. Of heeft het jeugdwelzijnswerk een andere rol te spelen als het aankomt op psychisch welzijn?
Tijdens deze studiedag zochten we met de sector uit hoe we met dat spanningsveld kunnen omgaan en namen we het huidige klimaat binnen de psychologische hulpverlening vanuit academisch en beleidsmatig oogpunt onder de loep.
Het is duidelijk, er ontstaan heel wat initiatieven en er bestaat al heel wat hulpverlening, maar we botsen op muren en drempels. Dat bevestigde ook de workshop ‘Hoge nood, hoge drempels?’.
Jeugdwelzijnswerk op zich zorgt voor een beter psychisch welzijn bij kinderen en jongeren door de laagdrempeligheid en de sterke vertrouwensrelatie. We gaan op zoek naar krachten en werken versterkend met kinderen en jongeren in een maatschappelijk kwetsbare positie.
Dat doen we individueel, maar ook politiserend. Eén van de functies van het jeugdwelzijnswerk gaat dan ook over zaken structureel aanpakken. We voelen ook dat er structureel zaken aan te pakken zijn (wachtlijsten wegwerken, …) en er werden bijvoorbeeld al beloftes gemaakt door de Vlaamse regering.
“Nog elke dag ben ik verbaasd over de enorme kracht die jongeren moeten inzetten, enkel en alleen om te kunnen overleven.”
Thiska Van Durme, Jong Gent in Actie
We merken tegelijkertijd dat er een depolitisering is ten aanzien van onze kinderen en jongeren waarbij bijvoorbeeld psychisch welzijn, maar ook andere zaken, geïndividualiseerd worden en dat die thema’s ontdaan worden van structurele oorzaken en complexiteit. Ook hier gaat het over kruispuntdenken waarbij we rekening houden met meervoudige identiteiten en kwetsuren.
Eén van de signalen tijdens deze studiedag was daarnaast dat we misschien meer moeten samenwerken met bijvoorbeeld partners uit de geestelijke gezondheidszorg en dat we meer moeten signaleren over drempels en noden. Als Uit De Marge vzw blijven we dan ook noden en drempels signaleren en bruggen slaan met andere instanties en beleidsmakers. We blijven wrikken om openheid te creëren.
Werk samen, wees soms rebels en eis aandacht, politiseer en signaleer. Maar zorg ook voor jezelf en elkaar. Pas dan kunnen we er echt zijn voor onze kinderen en jongeren.
