Wonen is een kinderrecht, een mensenrecht, iedereen heeft recht op een kwaliteitsvolle thuis. Toch groeien steeds meer kinderen en jongeren op in gebrekkige huisvesting. Sommigen worden zelfs gedwongen om op straat te leven, te ‘sofasurfen’ bij vrienden en kennissen of moeten een beroep doen op hulpverlening die vaak niet op maat is van kinderen en jongeren. Wij willen verandering!
Het is dringend tijd voor structurele maatregelen om de aanhoudende crisis op de woonmarkt aan te pakken. We gingen in gesprek met kinderen en jongeren in maatschappelijk kwetsbare situaties en hun organisaties om samen onze eisen te formuleren.
Lees hieronder onze eisen:
(1) Iedereen bestaat: verlies van woning is niet gelijk aan verlies van identiteit
Jongeren die langdurig dakloos zijn of langer dan zes maanden niet op het adres verblijven waar ze zijn ingeschreven, en waarbij de feitelijke verblijfplaats niet gekend is, worden geschrapt uit het bevolkingsregister. Bijgevolg is de identiteitskaart ongeldig. Jongeren die dakloos zijn, verliezen op die manier de toegang tot hun rechten. ‘
- Maak de toegang tot hulp- en dienstverlening niet afhankelijk van het beschikken over een vast domicilie.
(2) Een thuis voor iedereen: weg met discriminatie op de huurmarkt
Discriminatie is geen zeldzame praktijk op de woningmarkt. Hoewel het wettelijk verboden is, blijkt uit getuigenissen van jongeren in maatschappelijk kwetsbare situaties dat discriminatie nog vaak voorkomt, in de eerste plaats op de private huurmarkt. Het gaat over discriminatie op basis van inkomen, etnisch-culturele achtergrond, huidskleur, taal en verblijfsstatuut.
Hoe toon je bijvoorbeeld aan dat er sprake is van discriminatie als het appartement dat je wil huren telkens nét verhuurd blijkt? Wij pleiten daarom voor praktijktesten die etnisch-culturele discriminatie zichtbaar maken. Ze zijn een hulpmiddel om discriminatie en racisme effectief te bestrijden.
Daarnaast vragen verhuurders vaak naar loonbrieven, wat de zoektocht naar een woning zeer moeilijk maakt voor jongeren zonder job. Ze zitten in een vicieuze cirkel, want werk vinden (en zelfs aanspraak maken op een uitkering of leefloon) is problematisch zonder vaste woonplaats, domicilie. Ook wie de huurwaarborg betaalt via het OCMW is kwetsbaar voor discriminatie.
- Pak discriminatie aan en werk een degelijk antidiscriminatiebeleid uit. Dat kan onder meer met praktijktesten.
(3) Gelukkige verjaardag: betere ondersteuning van jongeren, ook na hun 18de verjaardag
Jongeren in een maatschappelijk kwetsbare situatie; zoals onder andere jongeren uit de bijzondere jeugdzorg, jongeren die op jonge leeftijd de thuisomgeving hebben moeten verlaten of niet-begeleide minderjarige vluchtelingen; hebben een verhoogd risico om dak- of thuisloos te worden. Bij huisvestingsproblemen vallen jongeren meestal terug op hun ouders of hun netwerk, maar voor deze groep is dat vaak moeilijk. Zij hebben immers geen sterk netwerk kunnen opbouwen. Deze jongeren hebben nood aan specifieke vormen van begeleiding en ondersteuning, ook na hun 18de verjaardag.
- Zorg voor ondersteuning op maat van jongeren in maatschappelijk kwetsbare situaties, bij de zoektocht naar een woning, ook na hun 18de verjaardag.
(4) Alternatief wonen: stop met het bestraffen van o.a. samenwonen en kraken
Jongeren in een maatschappelijk kwetsbare situatie gaan vaak samenwonen om de huurprijs te drukken. Alleen krijgen samenwonenden een lagere uitkering dan alleenstaanden, wat het beschikbare budget van de jongeren opnieuw naar beneden haalt. Dat kan tot moeilijke en stresserende situaties leiden.
Ook kraken is voor jongeren in een maatschappelijk kwetsbare situatie soms een (tijdelijke) oplossing. Krakers riskeren echter nog steeds een boete of een gevangenisstraf enkel en alleen omdat ze hun recht op wonen laten gelden.
- Stimuleer alternatieve woonvormen en geef leegstaande panden een zinvolle invulling.
(5) Vroegere detectie en ondersteuning
Kinderen en jongeren die opgroeien in een maatschappelijk kwetsbare situatie lopen een hoger risico op dak- of thuisloosheid. Het is belangrijk om ‘safe spaces’ voor hen te voorzien en te luisteren naar hun frustraties en bezorgdheden, zodat alarmerende situaties vroeg gedetecteerd kunnen worden.
- Doe proactief onderzoek naar risicofactoren en werk preventief aan ondersteuning op maat van kinderen en jongeren om dak- en thuisloosheid te vermijden.
(6) Toegankelijkheid: informeer jongeren en ken rechten automatisch toe
Jongeren die dakloos worden of alleen gaan wonen, weten niet altijd waar ze recht op hebben. Om jongeren minder kwetsbaar te maken op de woonmarkt, moeten ze op maat en gericht geïnformeerd worden over hun rechten op vlak van huisvesting.
Er bestaan heel wat ondersteunende diensten voor mensen die een woning zoeken of moeilijkheden of drempels ervaren: JAC, CAW, OCMW, een sociaal verhuurkantoor, huisvestingsmaatschappijen, … Maar vaak is het onduidelijk voor jongeren welke instantie hen kan helpen. Bovendien kampen deze instanties vaak met wachtlijsten. Jongeren met een laag inkomen die een woning op de private huurmarkt moeten huren en die op de wachtlijst staan voor een sociale woning, moeten onmiddellijk – en liefst via automatische rechtentoekenning – voor steun in aanmerking komen. De lange wachtlijsten zijn immers niet de verantwoordelijkheid van deze jongeren.
- Zorg voor laagdrempelige informatie en automatische rechtentoekenning voor jongeren in maatschappelijk kwetsbare situaties op zoek naar een woning.
>> Onderschrijf jij mee de eisen van de Woonpartij voor een rechtvaardig woonbeleid? Deel onze eisen en volg onze Facebookpagina voor meer informatie en acties!
