“Onze jongeren moeten inspraak krijgen in het veiligheidsbeleid”
In september 2018 is Matthijs Spittel gestart als projectleider van Zo Geflikt, het nieuwe project van Uit De Marge vzw. Voor Zo Geflikt zal Matthijs de komende twee jaar samenwerken met jongeren, jeugdwerkers en politieagenten om de relatie tussen de verschillende partijen te verbeteren. Met het project wil Uit De Marge vzw van onderuit werken om bezorgdheden en frustraties bij jongeren in hun contacten met de politie aan te pakken, maar tegelijkertijd ook goede praktijken binnen politiekorpsen onderschrijven.
Matthijs is er dan ook meteen ingevlogen en heeft heel wat plannen. Lees er hier meer over en maak kennis met onze nieuwe collega!
Mijn naam is Matthijs Spittel, ik ben 27 jaar. Afgestudeerd als sociaal maatschappelijk dienstverlener ben ik in Nederland aan het werk gegaan in de maatschappelijke sector; in een verslavingskliniek en in een jeugdinstelling. Later ben ik naar Antwerpen verhuisd, waar ik nu vier jaar woon. Ondertussen heb ik er mijn eigen jeugdproject Violencia opgestart, gericht op jongeren met een maatschappelijk kwetsbare achtergrond. We focussen daarbij vooral op sociaal-artistieke projecten, met name muzikale projecten. Zo nodigen we rolmodellen van jongeren uit, maar ook belangrijke figuren in de muziekindustrie. De focus ligt altijd op het welzijn van de jongeren.
Matthijs Spittel, projectleider Zo Geflikt
“Toen ik de vacature van projectleider ‘Jeugdwerk en politie’ bij Uit De Marge zag, leek het me meteen een erg uitdagende job. Tot nu toe werkte ik immers altijd vanuit de leefwereld van de jongeren. Met dit project leer ik ook de kant van de politie kennen en kan ik me in hun wereld inleven. Uiteindelijk is het de bedoeling dat ik beide werelden dichter bij elkaar breng en dat er meer begrip is voor elkaar. Het is dan ook net die dubbele relatie met zowel jeugdwerkers en jongeren als met politie die ik ontzettend uitdagend vind.”
Dialoog in een veilige context
“Het project houdt in dat we in Brussel en in verschillende Vlaamse steden projecten opzetten tussen lokale politiekorpsen, jeugdwerkers, jongeren en lokale besturen. Het gaat daarbij in de eerste plaats om de relatie tussen jongeren en politie waarbij we op zoek gaan naar manieren om die relatie te verbeteren. De dialoog tussen beide partijen lijkt soms zoek en met dit project willen we dan ook samen naar oplossingen zoeken.
Het is daarbij erg belangrijk dat we met de verschillende partners overeenstemming vinden in het opzet en het doel van dit traject. Zo zorgen we ervoor dat iedereen op dezelfde manier wilt samenwerken en dat we starten vanuit eenzelfde basis met duidelijke afspraken: wat willen we doen, waarom en hoe organiseren we dat? Zo is het belangrijk dat de deontologische code van de politie gevolgd wordt, maar dat ook jeugdwerkers hun deontologische regels in een veilige context kunnen volgen. Iedereen moet zich dan ook veilig en goed voelen. Op dit moment zijn we daarom volop aan het verkennen en bekijken we welke partners interesse hebben om mee in het project stappen.”
Inspraak in het veiligheidsbeleid
“Veel mensen denken dat als jeugdwerkers en politie samenwerken het dan gaat over het delen van persoonlijke informatie over jongeren. Dat is absoluut niet wat we doen, jeugdwerkers mogen dat bovendien niet zomaar doen. We willen wel de leefwereld van de jongeren dichter bij de politie brengen en ervoor zorgen dat binnen het huidige veiligheidsbeleid ook de stem van de jongeren wordt gehoord. Het veiligheidsbeleid dat vandaag ontwikkeld wordt is een beleid dat ervan uitgaat dat er één veiligheidsgevoel is, maar over wiens veiligheid gaat het dan? We vinden het belangrijk dat onze jongeren inspraak krijgen in dat veiligheidsbeleid en kunnen nadenken over wat zij nodig hebben om zich veilig te voelen op straat. Jongeren voelen zich immers dikwijls onveilig met politie in de buurt.”
Veilige setting en wederzijds vertrouwen
“Vervolgens zullen er in de tweede fase sessies opgezet worden om de jongeren, jeugdwerkers en politiekorpsen met elkaar te laten kennismaken. We streven ernaar om voor alle partijen een veilige ruimte te creëren. Dat wil zeggen dat politieagenten hun uniform thuis laten, maar dat tegelijkertijd ook jongeren hun ‘schild’ tegenover de politie laten zakken. Van bij het begin worden zo machtsverhoudingen een beetje genivelleerd. Het is daarom ook belangrijk dat de politie het standpunt van de jongeren inneemt en dat jongeren de dingen ook proberen te bekijken vanuit het standpunt van de politie. Het gaat over empathie en begrip hebben voor elkaar. Het is dan ook van groot belang aan die veilige setting te werken, empathie op te wekken en succesvolle ervaringen met elkaar te delen, om vervolgens pas te bespreken wat er op straat fout loopt. Als je die aanloop niet neemt, komt dat gesprek niet goed.
Na verloop van tijd willen we de verschillende partijen met elkaar in gesprek laten gaan over de dingen die op straat gebeuren of zaken die fout lopen. We streven ernaar om via positieve contacten vertrouwen op te bouwen, problemen te bespreken en daarna samen als een collectief die oplossingen naar buiten te brengen, naar de wijk, naar de burgemeester, naar het lokale bestuur, eventueel naar de minister van Binnenlandse Zaken als het gaat over veiligheid. Na afloop zullen we dan ook beleidsaanbevelingen formuleren zodat er structureel verder gewerkt wordt. Uit De Marge werkt al verschillende jaren intensief samen met tal van mensenrechtenorganisaties en ngo’s (zoals Amnesty International, de Liga voor de Mensenrechten, het Minderhedenforum en het Kinderrechtencommissariaat) rond de thema’s politie en etnisch profileren. Het is dan ook met dat netwerk dat we heel actief van onderuit goede praktijken en lokale experimenten willen ondersteunen en naar buiten brengen.
“Jeugdwerkers beseffen vaak dat er een probleem is en dat er dingen moeten veranderen, hetzelfde geldt voor politieagenten. Ook zij hebben op lokaal niveau verschillende signalen gekregen om op zoek te gaan naar alternatieven, omdat ze merken dat de relatie met jongeren niet vlot loopt.”
Het project blijft voor de betrokkenen inderdaad wel een sprong in het diepe, maar dat jongeren op een veilige manier in gesprek kunnen gaan met politieagenten – zonder dat je meteen beboet wordt – is een unieke kans. Je gaat op een andere manier in gesprek gaan met iemand van wie je vaak het gevoel hebt dat er geen gesprek mogelijk is. Het is daarbij belangrijk om uit te leggen hoe politieagenten omgaan met informatie en hoe jeugdwerkers dat doen en daar moet iedereen rekening mee houden. Het kan inderdaad gebeuren dat er dingen op straat gebeuren, maar dan moeten deze zaken besproken worden: wat is er gebeurd, waarom zijn die maatregelen genomen, welk gevoel gaf dat bij de verschillende partijen en hoe zorgen we ervoor dat we volgende keer geen dergelijke incidenten meer hebben?”
Uit De Marge vzw heeft het initiatief genomen om projecten te ontwikkelen die als doel hebben de relatie tussen jongeren in een maatschappelijk kwetsbare situatie en de politie te verbeteren via het jeugdwerk. In Antwerpen hebben we samen met Kras Jeugdwerk het driejarig project ‘Wijk in Verandering’ gecoördineerd. Daarnaast organiseerden we in samenwerking met de Antwerpse politieschool een studiedag ‘Bruggen bouwen tussen politie en jeugdwerk’ en publiceerden we ‘Bruggen bouwen met de politie: tips voor jeugdwerkers’.
Daarnaast heeft Uit De Marge vzw veldonderzoek uitgevoerd in Limburg met meer dan negentig jongeren, over hun relatie met de politie. In november 2017 brachten we in Genk jeugdwerkers en politieagenten samen tijdens een inspiratie– en uitwisselingsdag. In het verleden hebben we ook vormingen gegeven aan de Lokale Politie Antwerpen en andere korpsen in opdracht van Unia, over de leefwereld van kinderen en jongeren in maatschappelijk kwetsbare situaties.
Ontwerp logo & omslagfoto (c) Sofie Apers
